Δευτέρα 20 Δεκεμβρίου 2010

ΓΙΟΡΤΕΣ: Μέρες ξεγνοιασιάς και ξεκούρασης ή παράγοντας στρες;

Αναμφίβολα, η περίοδος των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς χρωματίζεται από ένα κλίμα αγάπης, ευτυχίας και χαράς. Τουλάχιστον έτσι θα έπρεπε να είναι ή έτσι θέλουμε να πιστεύουμε. Δυστυχώς, όμως, για πολλούς ανθρώπους οι γιορτές των Χριστουγέννων χαρακτηρίζονται από ένα αίσθημα κατάθλιψης και στρες.

Υπάρχουν πολλοί παράγοντες οι οποίοι επηρεάζουν την ομορφιά, γοητεία και το πνεύμα των εορτών. Ένα σημαντικό μέρος του πληθυσμού, για διαφορετικούς κάθε φορά λόγους, βιώνει αυξημένη ένταση, καταθλιπτικό συναίσθημα, καθώς και αναστάτωση επειδή δεν μπορεί να ανταπεξέλθει σε όλα όσα επιθυμεί ή μέσα στα χρονικά πλαίσια που του ορίζονται.

Εκτός από το συναισθηματικό στρες και τη νοητική ένταση που είναι δυνατόν να βλάψουν την υγεία μας κατά τη διάρκεια των εορτών, μεγάλο κακό προκαλούν και οι τροφές πλούσιες σε ζάχαρη, αλάτι και λιπαρά που τείνουμε να καταναλώνουμε τις χαρμόσυνες αυτές μέρες. Ας το παραδεχτούμε πως αποτελούν πειρασμό ακόμα και για τους πιο πειθαρχημένους στα θέματα διατροφής!

Οι λόγοι οι οποίοι καθιστούν τα Χριστούγεννα και την περίοδο των εορτών γενικότερα περίοδο στρες και κατάθλιψης για μερικά άτομα είναι ποικίλοι, όπως παραδείγματος χάριν οικονομικοί, σωματικοί, συναισθηματικοί, ενώ σημαντικό ρόλο διαδραματίζουν και οι παράγοντες της προσωπικότητας. Πιο συγκεκριμένα, αίτια αρνητικής διάθεσης μπορεί να είναι τα παρακάτω:

1. Απουσία ή απώλεια αγαπημένου προσώπου. Όταν ένα αγαπημένο μας πρόσωπο δεν είναι μαζί μας τις μέρες των εορτών, ενισχύεται το αίσθημα της μοναξιάς. Επιπρόσθετα, η θέα των γύρω μας οι οποίοι περνούν καλά, φαίνεται να δυσχεραίνει την κατάσταση.

2. Παρεξηγήσεις μέσα στην οικογένεια. Είναι αρκετά σύνηθες αυτή την περίοδο του χρόνου να αναδύονται ποικίλες συγκρούσεις, διαμάχες και εντάσεις μεταξύ των μελών της οικογένειας. Υπάρχει, λοιπόν, η τάση οι συγγενείς να περνούν μαζί τις ημέρες των Χριστουγέννων. Ωστόσο, συγκρούσεις είναι δυνατόν να προκύψουν καθώς κάποιοι επιθυμούν να περάσουν τις μέρες αυτές με διαφορετικό τρόπο ή ακόμα νιώθουν ότι αναγκάζονται να συναντήσουν πρόσωπα τα οποία δεν επιθυμούν, απλά γιατί «πρέπει». Επιπρόσθετα, δεν είναι λίγες οι φορές που τα σχόλια όσων σε ξέρουν χρόνια μπορεί να αποβούν ενοχλητικά, καθώς αναπαράγουν λανθασμένες «ταμπέλες» όπως «ο μικρός», «ο σπασίκλας», «ο κατεργάρης». Σε όλα αυτά έρχονται να προστεθούν και οι επικρίσεις και το άγχος σχετικά με την επιλογή του κατάλληλου δώρου έτσι ώστε «να μην μας κακολογήσουν».

3. Οικονομικές δυσκολίες. Ειδικά στις μέρες μας που η οικονομία παρουσιάζει ύφεση, πολλές οικογένειες είναι πιεσμένες οικονομικά. Οι γιορτές, όμως, προσθέτουν ένα επιπλέον βάρος στον προϋπολογισμό του νοικοκυριού. Όταν δεν υπάρχουν αρκετά χρήματα για παραπάνω έξοδα όπως ρούχα, δώρα, τρόφιμα για εορταστικό τραπέζι, νιώθουμε αφενός άγχος για το πώς θα τα βγάλουμε πέρα, αλλά και μειονεξία έναντι των άλλων. Άλλωστε, δεν είναι λίγες οι φορές που δεν αποδεχόμαστε κάποια πρόσκληση σε πάρτι ή συγκέντρωση επειδή ακριβώς νιώθουμε ότι δεν θα είμαστε εξοπλισμένοι με την κατάλληλη ένδυση, με αποτέλεσμα να σχολιαστούμε αρνητικά, ή επειδή δεν έχουμε την άνεση για την αγορά ενός ακριβού δώρου. Οι επιπτώσεις μιας τέτοιας κατάστασης συνεχίζονται και μετά το πέρας των εορτών, με αποτέλεσμα την επίταση του καταθλιπτικού συναισθήματος.

4. Σωματική κόπωση. Ένας από τους βασικούς λόγους που οι γιορτές προκαλούν ένταση είναι ότι ξαφνικά και μέσα σε μικρό χρονικό διάστημα ανακύπτει ένα πλήθος υποχρεώσεων. Ακόμα και όταν οι δραστηριότητες είναι κατά βάση ευχάριστες, δεν παύουν να αποτελούν μια αλλαγή από την καθημερινή ρουτίνα του ατόμου. Τα ψώνια, η επιλογή του κατάλληλου δώρου, η προετοιμασία του γιορτινού τραπεζιού και των γλυκών αυξάνουν το στρες και τα επίπεδα κόπωσης. Ας μην αναφέρουμε την απογοήτευση που έρχεται να προστεθεί από τη διαπίστωση της αύξησης του βάρους λόγω των λαχταριστών εδεσμάτων, τη στιγμή ακριβώς που επιδιώκουμε να αδυνατίσουμε!

5. Μοναξιά. Η μοναξιά αποτελεί για πολλούς ανθρώπους και ειδικότερα για τους ηλικιωμένους πραγματικό πρόβλημα κατά την περίοδο των εορτών. Όταν δεν έχεις κάποιον προκειμένου να μοιραστείς το εορταστικό τραπέζι ή ακόμα και για να ανταλλάξεις δυο κουβέντες, η καταθλιπτική διάθεση δεν αργεί να σου χτυπήσει την πόρτα.

6. Εποχιακή συναισθηματική διαταραχή. Πρόκειται για ένα είδος διαταραχής που δύσκολα γίνεται αντιληπτό. Προκύπτει όταν το φθινόπωρο δίνει τη θέση του στον χειμώνα. Καθώς η μέρα μικραίνει και το άτομο περνάει περισσότερο χρόνο μέσα στο σπίτι, επηρεάζεται από μια ήπια μορφή κατάθλιψης που συνήθως είναι ενοχλητική, ενώ ταυτόχρονα αποτελεί πηγή άγχους και ανησυχίας καθώς η γενική πεποίθηση για τη δεδομένη περίοδο του χρόνου είναι ότι όλοι θα πρέπει να νιώθουμε χαρούμενοι και ευτυχισμένοι.

Είναι ιδιαίτερα σημαντικό να εντοπίζουμε τους παράγοντες που μπορεί να μας προκαλούν στρες ή καταθλιπτικό συναίσθημα κατά τη διάρκεια των εορτών, καθώς έτσι θα οπλιστούμε με τα πιο αποτελεσματικά μέσα για την αντιμετώπισή τους.

Να θυμάστε ότι:

• Η ύπαρξη πραγματικών φίλων κάνει τις ημέρες των εορτών πιο όμορφες και δημιουργικές παρ’ όλες τις οικονομικές δυσκολίες

• Η πραγματική ευτυχία και διασκέδαση δεν βρίσκονται απαραίτητα στα ακριβά πράγματα. Μια βραδιά με επιτραπέζια στο σπίτι και καλή παρέα, μπορεί να είναι αρκετή

• Πολλές φορές χρειάζεται να λέμε ΟΧΙ και να κάνουμε πράγματα που πραγματικά επιθυμούμε

• Όταν νιώθουμε κουρασμένοι, καλό είναι να αναθέτουμε αρμοδιότητες και σε άλλους ώστε να μοιραζόμαστε τις ευθύνες και να ασχολούμαστε με ότι είναι πιο κοντά σε εμάς

• Η ζωή, τις περισσότερες φορές, δεν είναι τόσο τέλεια και όμορφη όπως στις ταινίες. Συχνά είναι απρόβλεπτη και γι’ αυτό καλό είναι να επικεντρωνόμαστε σε πράγματα που μας κάνουν ευτυχισμένους

• Προσπαθήστε να σκέφτεστε θετικά για το μέλλον γιατί ο τρόπος με τον οποίο σκεφτόμαστε επηρεάζει και το πώς νιώθουμε
Συμπερασματικά, το στρες μπορεί να εκδηλωθεί ακόμα και σε στιγμές που δεν το περιμένουμε. Προετοιμαστείτε προκαταβολικά γι’ αυτό κάνοντας λίστες που θα σας βοηθήσουν να οργανώσετε καλύτερα τις υποχρεώσεις σας, αλλά και που θα σας θυμίσουν τα «ΘΕΛΩ» σας… ΚΑΛΕΣ ΓΙΟΡΤΕΣ!!!


Ελπίδα Μ. Παναγιωτουνάκου
Ψυχολόγος – Ψυχοθεραπεύτρια
Ειδ. Αιγινήτειο Παν/κο νοσ.
Diploma in Dyslexia
Msc Έλεγχος του Στρες και Προαγωγή της Υγείας
Ιατρική Αθηνών
Τηλ.: 210 81 41 570, Κιν.: 697 40 12 477
Ανοίξεως – Σταμάτας 2, Άνοιξη

Web page: http://www.wix.com/elpidapan/panagiotounakou

Κυριακή 14 Νοεμβρίου 2010

ΠΛΑΣΤΕ ΣΤΟ ΠΑΙΔΙ ΣΑΣ ΚΑΛΟ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΡΧΗ ΑΚΟΜΑ ΤΗΣ ΥΠΑΡΞΗΣ ΤΟΥ…

Η Προγεννητική Επιστήμη επιβεβαιώνει πως το κάθε νεογέννητο, από τις πρώτες κιόλας αντιδράσεις του, διαφέρει από τ’ άλλα παιδιά, έχει το δικό του διαφορετικό, μοναδικό χαρακτήρα. Μάλιστα, φαίνεται ότι ο χαρακτήρας του ατόμου αρχίζει να σχηματίζεται από την προγεννητική περίοδο, κατά τη διάρκεια δηλαδή της σύλληψης και της εγκυμοσύνης!

Είναι γεγονός ότι η έγκυος γυναίκα επηρεάζει το έμβρυο όχι μόνο με το φυσικό υλικό που του στέλνει ώστε να αναπτυχθούν αποτελεσματικά τα όργανά του, αλλά και με το ψυχοπνευματικό υλικό, μέσα δηλαδή από τις σκέψεις και τα συναισθήματά της. Αυτό θα λέγαμε πως είναι και κάπως αναμενόμενο, καθώς η εκάστοτε ψυχική κατάσταση της μητέρας επηρεάζει την έγχυση στο αίμα του εμβρύου διαφορετικών ορμονών. Παραδείγματος χάριν, μια έγκυος γεμάτη χαρά, ικανοποίηση και αγάπη μεταφέρει στο έμβρυο ενδορφίνες που είναι οι ορμόνες της καλής διάθεσης και χημικής ισορροπίας του αίματος.

Επιπρόσθετα, είναι γνωστό ότι κατά τη διάρκεια ενός δυνατού άγχους ή μεγάλης στεναχώριας, ο οργανισμός μας καταναλώνει μεγάλες ποσότητες βιταμινών, μεταλλικών αλάτων και γενικά συστατικών του αίματός μας. Έτσι, μια μεγάλη ψυχική ένταση είναι ικανή να αποδυναμώσει το ανοσοποιητικό σύστημα και το σώμα μας.

Η μέλλουσα μητέρα είναι σημαντικό να καταλάβει ότι όλες τις σκέψεις και εμπειρίες της, το έμβρυο τις δέχεται σαν δικές του. Οι σκέψεις και τα βιώματά της αποτελούν εγγραφές στη φαιά ουσία του εγκεφάλου του και τελικά διαμορφώνουν το νευρικό του σύστημα και τον χαρακτήρα του.

Η μέλλουσα μητέρα:

Καθ’ όλη τη διάρκεια της εγκυμοσύνης ας κάνει μια αληθινή προσπάθεια θετικοποίησής της. Μην ξεχνάτε να βλέπετε τα θετικά στον σύντροφό σας και κρατήστε μακριά σας όλους αυτούς με τους οποίους δεν έχετε ουσιαστικές και καλές σχέσεις.

Ας οραματίζεται τις αρετές που επιθυμεί για το παιδί της. Εάν θαυμάζετε εκ των προτέρων το μωρό σας το βοηθάτε να αναπτύξει τόσο μια καλή μελλοντική σχέση μαζί σας, όσο και έναν εξαιρετικό χαρακτήρα.

Ας σκέφτεται με γνώμονα την αγάπη. Τα θετικά ψυχικά κύματα που στέλνετε στο έμβρυο, επηρεάζουν την πνευματική δομή που θα αναπτύξει.

Έτσι λοιπόν, σήμερα γνωρίζουμε ότι τα παιδιά εκπαιδεύονται σε διάφορες συμπεριφορές πολύ πριν τη γέννησή τους. Αν η έγκυος γυναίκα ζει μια αρμονική ζωή, αυτό περνά μέσω ηλεκτρομαγνητικών κυμάτων και στα κύτταρα του μωρού της με αποτέλεσμα να διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στη μετέπειτα ανάπτυξη του χαρακτήρα του.


Ελπίδα Μ. Παναγιωτουνάκου
Ψυχολόγος – Ψυχοθεραπεύτρια
Ειδ. Αιγινήτειο Παν/κο νοσ.
Diploma in Dyslexia
Msc Έλεγχος του Στρες και Προαγωγή της Υγείας
Ιατρική Αθηνών
Τηλ.: 210 81 41 570, Κιν.: 697 40 12 477
Ανοίξεως – Σταμάτας 2, Άνοιξη

Web page: http://www.wix.com/elpidapan/panagiotounakou

Τρίτη 2 Νοεμβρίου 2010

ΜΑΜΑ ΠΩΣ ΓΕΝΝΙΟΥΝΤΑΙ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ;

Μαμά πώς γεννιούνται τα παιδιά; Η ερώτηση που κάθε γονιός τρέμει να ακούσει από το στόμα του παιδιού του!

Είναι γεγονός ότι πολλοί γονείς θα εύχονταν οι ερωτικές ανησυχίες του παιδιού τους να άρχιζαν όταν οι ίδιοι θα το έκριναν αρκετά ώριμο για τέτοια ερωτήματα. Η ανάγκη τους, λοιπόν, να παρατείνουν την αθωότητα και παιδικότητα του αγοριού ή του κοριτσιού τους είναι κατανοητή. Ωστόσο, ο ρόλος τους, αναφορικά με τη σεξουαλική διαπαιδαγώγηση του παιδιού τους, είναι ουσιαστικός και καθοριστικός.

Αντίθετα με τη γενική αντίληψη ότι τα θέματα που αφορούν στην ανθρώπινη σεξουαλικότητα θα πρέπει να συζητούνται από την έναρξη της εφηβείας και μετά, η σεξουαλική διαπαιδαγώγηση καλό είναι να ξεκινάει από νωρίς. Έτσι, τα παιδιά θα έχουν την ευκαιρία να προετοιμάζονται επαρκώς για τις αποφάσεις που θα πάρουν μελλοντικά σχετικά με τη σεξουαλικότητά τους, καθώς αυτή προσδιορίζει το ίδιο το άτομο, αλλά και τη ζωή του.

Μερικές χρήσιμες συμβουλές:

1. Ακούστε τα παιδιά σας από μικρή ηλικία. Προσπαθήστε να μην «αναβάλετε για αργότερα» τη συζήτηση για θέματα που θέτει το παιδί σας σχετικά με το σώμα και την αναπαραγωγική διαδικασία.

2. Δημιουργήστε κλίμα ασφάλειας. Είναι σημαντικό να δώσετε στο παιδί σας να καταλάβει πως μπορεί να έρθει σε εσάς, για όποιες απορίες μπορεί να έχει, δίχως να ντρέπεται ή να φοβάται πως κάνει κάτι κακό.

3. Γίνετε οι «σεξουαλικοί» δάσκαλοι των παιδιών σας. Φροντίστε να είστε οι πρώτοι που θα προσφέρετε την απαραίτητη πληροφόρηση στο παιδί σας όσον αφορά σε θέματα της σεξουαλικότητας. Η ενημέρωση από άλλες πηγές (π.χ. διαδίκτυο, φίλοι, περιοδικά) μπορεί να είναι παραπλανητική και τρομακτική.

4. Αφήστε την αμηχανία στην άκρη! Είναι λογικό να ανησυχείτε για την αντίδρασή σας μπροστά σε μια «πικάντικη» ή «πονηρή» ερώτηση του παιδιού σας ή ακόμα για το εάν θα ξέρετε ποιος είναι ο καλύτερος τρόπος για να του μιλήσετε. Εξοικειωθείτε στο να κάνετε διάλογο με το παιδί σας για τα σημαντικά θέματα στη ζωή του και μιλήστε του για τον έρωτα φυσικά, όπως για οποιαδήποτε άλλο θέμα, δίχως να δείχνετε αμήχανοι ή σαστισμένοι.

5. Δώστε το καλό παράδειγμα! Ο καλύτερος τρόπος για να βοηθήσετε το παιδί σας στη διαμόρφωση υγειών σχέσεων είναι να γίνετε οι ίδιοι παράδειγμα προς μίμηση μέσω της σχέσης σας με τον σύντροφό σας. Τα παιδιά βλέπουν συμπεριφορές και τις αναπαράγουν.

Το να είναι κανείς γονιός μιας μικρής ύπαρξης που συνεχώς αναπτύσσεται και είναι γεμάτη απορίες σίγουρα δεν είναι εύκολη υπόθεση! Ωστόσο, τα παιδιά καλό είναι να εξοικειώνονται σταδιακά με το φύλο και το σώμα τους, καθώς αυτά αποτελούν βασικό κομμάτι της ταυτότητάς τους. Εξίσου όμως σημαντικό είναι να εξοικειώνονται και με το άλλο φύλο, καθώς μελλοντικά θα αναδειχτεί στο σημαντικότερο ίσως κομμάτι της ζωής τους!

Ελπίδα Μ. Παναγιωτουνάκου
Ψυχολόγος – Ψυχοθεραπεύτρια
Ειδ. Αιγινήτειο Παν/κο νοσ.
Diploma in Dyslexia
Msc Έλεγχος του Στρες και Προαγωγή της Υγείας
Ιατρική Αθηνών
Τηλ.: 210 81 41 570, Κιν.: 697 40 12 477
Ανοίξεως – Σταμάτας 2, Άνοιξη

Web page: http://www.wix.com/elpidapan/panagiotounakou

Δευτέρα 25 Οκτωβρίου 2010

ΒΑΔΙΣΜΑ ΚΑΙ ΝΗΠΙΑΚΗ ΗΛΙΚΙΑ

Το βάδισμα αποτελεί μια μεγάλη κατάκτηση για τον άνθρωπο, καθώς έτσι αποκτά την ευκαιρία να έρθει σε ενεργή επαφή με το περιβάλλον του γνωρίζοντάς το καλύτερα και ουσιαστικότερα.

Συνήθως, το παιδί κάνει τα πρώτα του βήματα στην ηλικία των 11-12 μηνών. Εάν το παιδάκι σας αργήσει λίγο παραπάνω, αυτό δεν θα πρέπει απαραίτητα να σας ανησυχήσει, εκτός βέβαια εάν συντρέχουν και άλλοι λόγοι. Σε κάθε περίπτωση είναι σημαντικό για το γονιό να θυμάται πως το βάδισμα δεν είναι αποτέλεσμα άσκησης, αλλά ωρίμανσης του νευρικού συστήματος. Βοηθήστε το παιδί όταν το χρειάζεται, αλλά μην το πιέσετε να περπατήσει!

Όταν το παιδί θα αρχίσει να κινείται μόνο του θα θέλει να πιάσει το καθετί, να το δει, να το περιεργαστεί με την ησυχία του. Συχνά κάτι τέτοιο ανησυχεί τους γονείς, καθώς φοβούνται πως το νήπιο μπορεί να τραυματιστεί. Άλλοτε πάλι, οδηγεί σε εκνευρισμό, καθώς όλη τη μέρα υποχρεώνονται να τρέχουν πίσω από τον «μικρό, ακούραστο εξερευνητή».

Μερικές χρήσιμες συμβουλές:

• Κατανοήστε την ανάγκη του παιδιού σας να γνωρίσει τον κόσμο γύρω του, μέσω κυρίως της αφής, και διευκολύνετέ το.

• Αφήστε το να κινηθεί ελεύθερα στο χώρο, υπό τις κατάλληλες βέβαια προϋποθέσεις.

• Αλλάξτε τη διαρρύθμιση στο σπίτι σας για όσο διάστημα χρειάζεται. Βγάλτε τα κρυστάλλινα αντικείμενα και καλύψτε τις επικίνδυνες γωνίες από διάφορα μικροέπιπλα. Προσοχή! Αυτό δε σημαίνει πως το σπίτι θα πρέπει να μείνει άδειο. Είναι ιδιαίτερα σημαντικό για το παιδί να μπορεί να έρχεται σε επαφή με αντικείμενα ώστε να παίρνει τα κατάλληλα ερεθίσματα για τη γνωστική του ανάπτυξη!

• Στρώστε μια μοκέτα ακόμα και κατά τους καλοκαιρινούς μήνες, γιατί το παιδί πέφτει και σηκώνεται συνεχώς. Έτσι, θα μειώσετε την αγωνία σας μη χτυπήσει.

• Φροντίστε να έρθει σε επαφή με αντικείμενα που δεν φτάνει από μόνο του, φέρνοντάς τα εσείς κοντά του και εξηγώντας του τη χρηστική τους αξία.

Το παιδί για να μάθει χρειάζεται χρόνο. Όταν αφεθεί ελεύθερο να εξερευνήσει, ενώ παράλληλα ο γονιός θα είναι διαθέσιμος να απαντήσει στις απορίες του, τότε μέσα σε σχετικά μικρό διάστημα θα σταματήσει η περιέργειά του. Προετοιμάστε κατάλληλα το έδαφος και τότε ούτε τα πράγματα μέσα στο σπίτι θα σπάσουνε, ούτε το παιδί θα νιώθει ότι συνεχώς εμποδίζεται και καταπιέζεται. Θυμηθείτε πως το παιδί χρειάζεται ενθάρρυνση στην πρώτη του προσπάθεια να ανακαλύψει τον κόσμο και όχι συνεχείς απαγορεύσεις!

Ελπίδα Μ. Παναγιωτουνάκου
Ψυχολόγος – Ψυχοθεραπεύτρια
Ειδ. Αιγινήτειο Παν/κο νοσ.
Diploma in Dyslexia
Msc Έλεγχος του Στρες και Προαγωγή της Υγείας
Ιατρική Αθηνών
Τηλ.: 210 81 41 570, Κιν.: 697 40 12 477
Ανοίξεως – Σταμάτας 2, Άνοιξη

Web page: http://www.wix.com/elpidapan/panagiotounakou

Τετάρτη 6 Οκτωβρίου 2010

Η ΜΕΤΑΒΑΣΗ ΣΤΟ ΓΥΜΝΑΣΙΟ: ΜΙΑ ΝΕΑ ΠΡΟΚΛΗΣΗ

Μερικά παιδιά αισθάνονται έντονο άγχος και φόβο όταν πηγαίνουν για πρώτη φορά σχολείο ή αρχίζει η νέα σχολική χρονιά μετά από τις καλοκαιρινές διακοπές.
Οι γονείς, μέσα στα πλαίσια του ρόλου τους, οφείλουν να βοηθήσουν το παιδί ώστε να ξεπεράσει τα άγχη και τις φοβίες του σχετικά με το σχολείο, προκειμένου να προσαρμοστεί και να αποδώσει καλύτερα. Όταν, μάλιστα, το παιδί έχει αναπτύξει δεξιότητες που είναι χρήσιμες και απαραίτητες κατά τη μαθησιακή διαδικασία, οι πιθανότητες να παρουσιαστούν προβλήματα στο σχολείο ελαχιστοποιούνται.

Σίγουρα η μεγαλύτερη ανησυχία σημειώνεται στους γονείς των οποίων το παιδί θα πάει για πρώτη φορά στην Α΄ Δημοτικού. Ωστόσο, δεν θα πρέπει να παραγνωρίζεται και το πόσο δύσκολη καθίσταται συχνά η μετάβαση από την ΣΤ΄ Δημοτικού στην Α΄ Γυμνασίου. Η κατάσταση δυσχεραίνεται ειδικά όταν απαιτείται η αλλαγή σχολείου και κατ’ επέκταση η απομάκρυνση από τους παλιούς και γνώριμους φίλους και συμμαθητές. Το παιδί, λοιπόν, έρχεται αντιμέτωπο με μια σειρά αλλαγών, οι οποίες σε συνδυασμό με τις σωματικές μεταβολές κι την προσπάθεια εύρεσης της προσωπικής του ταυτότητας, καθώς η περίοδος αυτή συμπίπτει με την έναρξη της εφηβείας, είναι δυνατόν να διαταράξουν τις ισορροπίες του και να προκαλέσουν σύγχυση.

Πιο συγκεκριμένα, ο νεαρός έφηβος έρχεται αντιμέτωπος με το ότι:

•Ενώ είχε καταφέρει να κατακτήσει το ρόλο του «μεγάλου» ως «εκτάκι», που κατευθύνει τα μικρότερα παιδιά, τώρα ξαναγίνεται ο «μικρότερος» του σχολείου, τον οποίο συχνά κοροϊδεύουν και δεν υπολογίζουν

•Εισέρχεται εκ νέου σε ένα άγνωστο περιβάλλον, όπου δεν τον γνωρίζουν οι καθηγητές του και συχνά ούτε και οι συμμαθητές του

•Συχνά είναι δύσκολο να κερδίσει την προσοχή των καθηγητών του, καθώς αυτοί εναλλάσσονται διαρκώς και οι διδακτικές ώρες μαζί τους είναι περιορισμένες

•Πλέον απαιτείται διαφορετικός τρόπος σκέψης, συμπεριφοράς στην τάξη και μελέτης

•Οι ανταγωνισμοί εντείνονται λόγω της ηλικίας των παιδιών

•Η αντιδραστικότητα σε ζητήματα πειθαρχίας αυξάνει, λόγω της τάσης για αυτονομία που χαρακτηρίζει τη συγκεκριμένη ηλικία, με αποτέλεσμα τις συχνές εντάσεις με τους καθηγητές


Η συμπεριφορά του γονέα κρίνεται για άλλη μια φορά καθοριστική:

•Είναι σημαντικό να ενθαρρύνετε και να ενδυναμώνετε το παιδί σας, ώστε να αντιμετωπίζει τις νέες καταστάσεις ως πρόκληση και όχι ως δυσεπίλυτο πρόβλημα

•Σε κάθε περίπτωση μην ξεχνάτε να τονίζετε τη θετική όψη της μετάβασής του στη νέα αυτή εκπαιδευτική βαθμίδα

•Ενημερώστε το παιδί σας για τη ζωή στο γυμνάσιο, αλλά προσέξτε να μην το τρομοκρατήσετε εν όψει των νέων του υποχρεώσεων

•Δώστε ιδιαίτερη προσοχή στα πιο μικροκαμωμένα παιδιά, καθώς για αυτά η προσαρμογή συνήθως είναι δυσκολότερη, λόγω της ανομοιογένειας συγκριτικά με τους συμμαθητές τους, ενώ συχνά χαρακτηρίζονται και από χαμηλή αυτοπεποίθηση

•Ενισχύστε την επικοινωνία του παιδιού σας με αγαπημένους φίλους και συμμαθητές, ώστε να νιώθει ότι ανήκει σε μια ομάδα όπου είναι αποδεκτό

•Προσπαθήστε η αλλαγή αυτή στην εκπαιδευτική βαθμίδα να μην συνοδεύεται από επιπρόσθετες αλλαγές στα πλαίσια της οικογένειας

Το θετικό είναι πως τα περισσότερα παιδιά προσαρμόζονται αποτελεσματικά τόσο στο γυμνάσιο, όσο και στο σχολείο γενικότερα, μετά από τους πρώτους δυο – τρεις μήνες. Ωστόσο, σε κάθε περίπτωση είναι ιδιαίτερα βοηθητικό για το παιδί όταν ενθαρρύνεται να μιλήσει ανοιχτά για τους φόβους και τα άγχη του και όταν ξέρει πως οι γονείς του είναι δίπλα του προκειμένου να το βοηθήσουν να ξεπεράσει την όποια δύσκολη κατάσταση.

Ελπίδα Μ. Παναγιωτουνάκου
Ψυχολόγος – Ψυχοθεραπεύτρια
Ειδ. Αιγινήτειο Παν/κο νοσ.
Diploma in Dyslexia
Msc Έλεγχος του Στρες και Προαγωγή της Υγείας
Ιατρική Αθηνών
Τηλ.: 210 81 41 570, Κιν.: 697 40 12 477
Ανοίξεως – Σταμάτας 2, Άνοιξη

Web page: http://www.wix.com/elpidapan/panagiotounakou

Τρίτη 28 Σεπτεμβρίου 2010

ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΗ ΜΗΤΕΡΑ: ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΣΤΑ ΠΑΙΔΙΑ

Οι δύσκολες οικονομικές συνθήκες που επικρατούν, σε συνδυασμό με τις πολλαπλές ανάγκες της σύγχρονης οικογένειας, αλλά και τη συνεχώς αυξανόμενη ανεργία αναγκάζουν τη γυναίκα να εργάζεται. Εκτός αυτού, η γυναίκα πλέον μορφώνεται, αποκτά πολλαπλούς τίτλους σπουδών και κατ’ επέκταση όλα τα απαραίτητα προσόντα για το χτίσιμο μιας επιτυχημένης καριέρας. Έτσι, δεν είναι λίγες οι φορές που ανεξάρτητα από οικονομικούς παράγοντες αισθάνεται την ανάγκη να βγει δυναμικά στον επαγγελματικό στίβο προκειμένου να αξιοποιήσει τις γνώσεις της, αλλά και να νιώσει ολοκληρωμένη ως άτομο.

Ωστόσο, η γυναίκα μπορεί να είναι παράλληλα και σύζυγος, αλλά και μητέρα και τότε νιώθει πιο έντονο το βάρος των υποχρεώσεων καθώς και των συνεπειών της κάθε της απόφασης. Επίσης, συχνά νιώθει ανεπαρκής και ιδιαίτερα στρεσαρισμένη καθώς διαπιστώνει ότι δεν μπορεί να ανταποκριθεί εξίσου καλά στους πολλαπλούς της ρόλους.

Πολλές εργαζόμενες μητέρες δηλώνουν ότι λόγω της πολύωρης εργασίας και της παράλληλης, σχεδόν κατ’ αποκλειστικότητα, φροντίδας του σπιτιού νευριάζουν συχνά, ξεσπώντας στον σύζυγο και τα παιδιά τους. Επιπρόσθετα, πως χαρακτηρίζονται από μειωμένη διάθεση να ασχοληθούν ή ακόμα και να συζητήσουν μαζί τους. Φαίνεται, όμως, πως οι αλληλοσυγκρουόμενες ανάγκες τους σε συνδυασμό με την εναλλαγή συναισθήματος, διογκώνουν το αίσθημα ενοχής αναφορικά με τον μητρικό τους ρόλο.

Πιο συγκεκριμένα, ακόμα και στις περιπτώσεις που οι μητέρες εργάζονται από ανάγκη, φοβούνται μήπως οι πολλές ώρες μακριά από τα παιδιά τους βλάψουν τη μεταξύ τους σχέση, τους απομακρύνουν και τελικά οδηγήσουν στην ανάπτυξη αισθημάτων ανασφάλειας και εγκατάλειψης.

Μερικές χρήσιμες συμβουλές:

• Προσπαθήστε να αφήνετε έξω από το σπίτι το άγχος και τις έγνοιες αναφορικά με τη δουλειά σας

• Φροντίστε να ρωτάτε τα παιδιά σας για το πώς πήγε η μέρα τους και έπειτα να μοιράζεστε μαζί τους και τα δικά σας νέα

• Εκμεταλλευτείτε δημιουργικά τον χρόνο που έχετε με το παιδί σας διοργανώνοντας από κοινού δραστηριότητες (π.χ. διαλέξτε ένα επιτραπέζιο παιχνίδι ή κάντε μαζί τα ψώνια του σπιτιού)

• Καλό είναι να επιδιώκετε να συζητάτε συχνά με το παιδί σας, καλλιεργώντας έτσι ένα κλίμα ασφάλειας αλλά και σιγουριάς ότι όποτε σας χρειαστεί θα είστε δίπλα του

• Συχνά, οι εργαζόμενες μητέρες, επειδή απουσιάζουν αρκετά από το σπίτι, δεν μπορούν να πουν «όχι» στα παιδιά τους, γιατί έτσι νιώθουν ότι θα καλύψουν το κενό των ωρών μακριά τους. Ωστόσο, προσπαθήστε να μην αφήσετε τις «τύψεις» να σας κάνουν υπερβολικά ελαστικές με τις μη αποδεκτές συμπεριφορές των παιδιών σας

• Προσπαθήστε να μην βιώνετε με δραματικό τρόπο τον αποχωρισμό από το παιδί σας, γιατί τότε και εκείνο θα νιώθει την όλη κατάσταση ως κάτι το τραγικό και τραυματικό

• Βάλτε στη ζωή σας δραστηριότητες που σας δίνουν περισσότερη χαρά και ικανοποίηση από πνευματική, διανοητική και συναισθηματική άποψη. Όταν οι ίδιες είστε ικανοποιημένες, αποτελείτε και θετικά πρότυπα για τα παιδιά σας!

Είναι γεγονός πως η σύγχρονη γυναίκα δύσκολα χωράει στον «παραδοσιακό ρόλο» που η κοινωνία είχε διαμορφώσει για αυτήν, καθώς οι ρόλοι της έχουν επεκταθεί. Επιπλέον, λόγω των απαιτητικών συνθηκών διαβίωσης και της έντονης οικονομικής κρίσης, η μητρική εργασία αποτελεί πλέον απαραίτητη πηγή ενίσχυσης του οικογενειακού εισοδήματος. Ωστόσο, παρ’ όλες τις ανησυχίες της εργαζόμενης μητέρας για το εάν το επάγγελμά της μπορεί να επηρεάσει αρνητικά τα παιδιά της, στις περιπτώσεις που υπάρχει ειλικρινές ενδιαφέρον, αγάπη και έκδηλη φροντίδα προς αυτά, όλα θα πάνε καλά!

Ελπίδα Μ. Παναγιωτουνάκου
Ψυχολόγος – Ψυχοθεραπεύτρια
Ειδ. Αιγινήτειο Παν/κο νοσ.
Diploma in Dyslexia
Msc Έλεγχος του Στρες και Προαγωγή της Υγείας
Ιατρική Αθηνών

site: http://www.wix.com/Elpidapan/Panagiotounakou

Τετάρτη 1 Σεπτεμβρίου 2010

ΚΑΠΝΙΣΜΑ: ΠΩΣ ΚΟΒΕΤΑΙ ΤΟ ΤΣΙΓΑΡΟ

Η Ελλάδα για άλλη μια φορά «σβήνει» το τσιγάρο προκαλώντας πονοκέφαλο σε χιλιάδες φανατικούς και μη καπνιστές οι οποίοι δεν μπορούν να φανταστούν τη ζωή τους χωρίς αυτό!

Το κάπνισμα είναι αναμφίβολα ο σημαντικότερος παράγοντας που συντελεί στην εμφάνιση καρδιακής νόσου και καρκίνου. Η στεφανιαία νόσος είναι 50 φορές πιο συνηθισμένη στους καπνιστές, ενώ τα άτομα που καπνίζουν ένα πακέτο τσιγάρα την ημέρα έχουν 8 φορές περισσότερες πιθανότητες να προσβληθούν από καρκίνο του πνεύμονα. Φαίνεται πως κάθε τσιγάρο μειώνει τη ζωή του καπνιστή κατά 1΄ και αυξάνει τις πιθανότητες εμφάνισης ασθενειών όπως έλκη και καρκίνος της στοματικής κοιλότητας, του οισοφάγου και της κύστης. Παρόλη, ωστόσο, τη γνώση για τις βλαβερές συνέπειες του καπνίσματος, γιατί η διακοπή του καθίσταται τόσο δύσκολη;

Υπάρχει η υπόθεση πως προβάλλοντας τη σκέψη ότι είναι δύσκολο να σταματήσει κανείς το κάπνισμα και υποστηρίζοντάς τη με λεπτομερειακές περιγραφές του σωματικού εθισμού στη νικοτίνη, οι γιατροί δυσκολεύουν περισσότερο τους ανθρώπους να σταματήσουν. Αυτό που χρειάζεται περισσότερο είναι αλλαγή στον τρόπο σκέψης ξεκινώντας από το «Δεν το επιθυμώ πλέον» και φτάνοντας στην αυτόματη συνειδητοποίηση του ότι «Μπορώ να το σταματήσω, είναι εύκολο για μένα». Φαίνεται, δηλαδή, πως η προθυμία του ατόμου να σταματήσει το κάπνισμα έρχεται όταν η ιδέα είτε του κινδύνου είτε της επιβολής δεν είναι παρούσα.

Μερικά βοηθητικά βήματα για τη διακοπή του καπνίσματος:

1. Σκέψου γιατί καπνίζεις και γιατί θέλεις να το κόψεις.
• Μήπως είσαι εθισμένος στη νικοτίνη ή έχεις συνηθίσει την κίνηση του να ανάβεις τσιγάρο; Προκειμένου να διακόψεις το κάπνισμα, μάθε πόσο έλεγχο έχει πάνω σου καθεμιά από τις παραπάνω δυνάμεις.
• Θυμήσου ότι υπάρχουν πολλοί λόγοι για να διακόψεις το κάπνισμα. Οι δικοί σου είναι όμως αυτοί που μετράνε περισσότερο!

2. Διάλεξε τον τρόπο διακοπής του καπνίσματος που σου ταιριάζει ή κάνε συνδυασμό αυτών.
Το κόβω «μαχαίρι». Επιλέγεις, δηλαδή, την Ημέρα Διακοπής και όταν έρθει σταματάς να καπνίζεις.
Το κόβω «σιγά – σιγά». Επιλέγεις, δηλαδή, την Ημέρα Διακοπής, 2-3 βδομάδες νωρίτερα, και κάθε μέρα έως τότε μειώνεις κατά δύο τον αριθμό των τσιγάρων.
Χρησιμοποιώ φάρμακα ή τσίχλες. Εάν νιώθεις ιδιαίτερα εξαρτημένος από τη νικοτίνη, απευθύνσου για βοήθεια σε κάποιο ιατρείο διακοπής καπνίσματος.

3. Εντόπισε το μέρος, τις ώρες και τους λόγους που θες να καπνίσεις. Προσπάθησε να μειώσεις τα τσιγάρα σε συγκεκριμένες στιγμές της ημέρας, ξεκινώντας από αυτά που εσύ θεωρείς πιο εύκολα (π.χ. το τελευταίο τσιγάρο της ημέρας).

4. Θυμήσου πως όπως μαθαίνουμε να καπνίζουμε, έτσι μαθαίνουμε και να το διακόπτουμε. Πρόκειται για μια διαδικασία μάθησης.

5. Δημιούργησε νέες και υγιεινές ρουτίνες. Αντί, για παράδειγμα, να καπνίσεις με τον καφέ, λύσε ένα σταυρόλεξο. Αντί να καπνίσεις στο διάλειμμα στη δουλειά, κάνε μια βόλτα ή χρησιμοποίησε μερικές ασκήσεις χαλάρωσης. Απομακρύνσου για ένα διάστημα από μέρη που σε ωθούν να καπνίσεις. Μην ξεχάσεις να βάλεις την άσκηση στη ζωή σου!

6. Μετέτρεψε τις σκέψεις που σε φοβίζουν να πάρεις την πολυπόθητη απόφαση σε πιο θετικές.
«Θα πάρω βάρος, αν κόψω το κάπνισμα». «Συνήθως, τα περισσότερα άτομα παίρνουν γύρω στα 5 κιλά. Ωστόσο, με προσοχή στη διατροφή (π.χ. μικρά και τακτικά γεύματα, ολιγοθερμιδικά σνακ) και άσκηση το βάρος μου θα παραμείνει στα ίδια επίπεδα».
«Καπνίζω χρόνια. Η ζημιά έχει ήδη γίνει». «Δεν παίρνει πολύ χρόνο για να δω τη διαφορά. Γρήγορα θα νιώσω πιο υγιής».
«Το τσιγάρο είναι ο μόνος τρόπος για να αντέξω το στρες». «Επειδή πάντα χρησιμοποιώ αυτή την τακτική αντιμετώπισης, δεν σημαίνει πως είναι και η μοναδική».
«Είχα ξαναπροσπαθήσει στο παρελθόν, αλλά τίποτα! Πάλι τα ίδια;» «Δύσκολα τα καταφέρνει κανείς με την πρώτη φορά. Τώρα γνωρίζω καλύτερα τι με δυσκολεύει και τι με βοηθάει στην προσπάθειά μου».

Είναι γεγονός, ότι απ’ όλες τις αλλαγές που μπορεί να κάνει το άτομο στη ζωή του, το να κόψει το κάπνισμα είναι το σημαντικότερο για την υγεία του. Μπορεί να μην είναι εύκολο, αλλά βελτιώνει σε μεγάλο βαθμό την ποιότητα ζωής. Με ή χωρίς τη βοήθεια ειδικού όλοι μπορούν να κόψουν το κάπνισμα. Και εσύ μπορείς!



Ελπίδα Μ. Παναγιωτουνάκου
Ψυχολόγος – Ψυχοθεραπεύτρια
Diploma in Dyslexia
Msc Έλεγχος του Στρες και Προαγωγή της Υγείας
Ιατρική Αθηνών
Ειδ. Αιγινήτειο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο
site: http://www.wix.com/Elpidapan/Panagiotounakou

Κυριακή 30 Μαΐου 2010

ΔΥΣΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΑΣΤΑΘΕΙΑ

Χαρακτηριστικό γνώρισμα της σύγχρονης εποχής, αποτελούν οι γρήγοροι ρυθμοί ζωής, η αλλαγή στη δομή της οικογένειας και των διαπροσωπικών σχέσεων, καθώς και η μοναξιά και έλλειψη επικοινωνίας. Οι δυσκολίες είναι εντονότερες για τους νέους, οι οποίοι, μεταξύ άλλων, έχουν να αντιμετωπίσουν την έντονη αβεβαιότητα για το μέλλον, κυρίως λόγω της ανασφάλειας στο χώρο της εργασίας και της επαγγελματικής αποκατάστασης.

Η ελληνική οικογένεια, λοιπόν, αποτελεί μια σύνθεση παραδοσιακών και σύγχρονων προτύπων, τα οποία συνδέονται στενά με την αστικοποίηση του ελληνικού πληθυσμού. Θα μπορούσε να ειπωθεί πως η ελληνική οικογένεια βρίσκεται σε ένα μεταβατικό στάδιο, καθώς οι ρόλοι των δύο φύλων, δεν είναι πλέον ξεκάθαροι. Έτσι, ενώ στην παραδοσιακή ελληνική οικογένεια γίνονταν αμοιβαίες ή μονόπλευρες υποχωρήσεις προς χάριν της οικογενειακής ενότητας, σήμερα, καθώς το μορφωτικό επίπεδο βελτιώνεται συνεχώς, οι άνθρωποι προσπαθούν να βρουν τρόπους για να ζήσουν καλύτερα. Το κάθε μέλος της οικογένειας αναζητά την ανεξαρτησία του, ενώ πλέον προτιμούνται τα μοντέρνα σπίτια, με ανέσεις. Οι συνθήκες ζωής, λοιπόν, συνεχώς αλλάζουν και δημιουργούνται νέες ανάγκες.

Ωστόσο, η πολιτιστική και κοινωνική πρόοδος δεν σημαίνει μόνο αύξηση των αγαθών, των ανέσεων και ευημερία. Σημαίνει επίσης, προβλήματα και μεταβολές στους τομείς των διαπροσωπικών σχέσεων, που διέπονται από άγχος και αβεβαιότητα. Σύμφωνα με τον Jung: «Ζει κανείς, σαν να βαδίζει φορώντας πολύ στενά υποδήματα». Μερικά από τα σημεία των καιρών μας είναι:

•η έμφαση στην απόκτηση χρήματος και υλικών αγαθών

•η αύξηση των βανδαλισμών, των εγκλημάτων και γενικότερα της βίας

•η έκπτωση της ηθικής και των πνευματικών αξιών

•η στροφή στην κατανάλωση οινοπνευματωδών και απαγορευμένων ουσιών, ως διεξόδου στις καθημερινές δυσκολίες και πιέσεις

•η δημιουργία ενός κλίματος έντονου ατομικισμού και ανταγωνιστικής διάθεσης

•η αμφισβήτηση του γονεϊκού ρόλου και της σημασίας της γονεϊκής πειθαρχίας

•ο συνεχής βομβαρδισμός των νέων με σκηνές βίας μέσω ταινιών, video games, ΜΜΕ

•η δημιουργία επίπλαστων αναγκών, οι οποίες οδηγούν στην άκριτη κατανάλωση αγαθών και τελικά στην αδικαιολόγητη επιβάρυνση των νοικοκυριών και στις ενδοοικογενειακές συγκρούσεις

Όταν, όμως, στην κοινωνία κυριαρχούν η καταναλωτική μανία, ο ανταγωνισμός και η εκμετάλλευση, το άτομο δεν μπορεί να ικανοποιήσει βασικές συναισθηματικές του ανάγκες, όπως αυτές της ανθρώπινης ζεστασιάς, υποστήριξης, αναγνώρισης, της δημιουργίας σχέσεων αμοιβαίας κατανόησης, εμπιστοσύνης και συνεργασίας.

Οι διαπροσωπικές σχέσεις διαδραματίζουν καθοριστικό ρόλο στην επιτυχημένη προσωπική ανάπτυξη, την επαγγελματική επιτυχία, τη σωματική και ψυχική υγεία, την επιτυχή αντιμετώπιση των αγχογόνων καταστάσεων, την αυτοπραγμάτωση. Μέσω των θετικών διαπροσωπικών σχέσεων ο άνθρωπος καταφέρνει να αντιμετωπίσει τις ανασφάλειες και τα άγχη του και να εξελιχθεί. Αυτό, βέβαια, απαιτεί:

•γνώση του εαυτού μας και των άλλων

•αμοιβαία εμπιστοσύνη και κατανόηση

•αμοιβαία στήριξη και επιρροή στη σχέση

•επίλυση της εκάστοτε σύγκρουσης με εποικοδομητικό τρόπο και όχι στοχεύοντας στο ποιος θα είναι ο κερδισμένος και ποιος ο ηττημένος

Δυστυχώς, όμως, η επικοινωνία καθίσταται αρκετά δύσκολη, ειδικά στις μέρες μας. Αυτό συμβαίνει κυρίως καθώς οι περισσότεροι άνθρωποι είναι τόσο απασχολημένοι με τα θέματα που τους απασχολούν, ώστε δεν ακούν αυτό που έχει να πει ο δίπλα τους. Μάλιστα, περιμένουν πότε θα σταματήσει να μιλάει ο άλλος, ώστε να εκφράσουν αυτό που εκείνοι θέλουν. Άλλωστε, δεν είναι λίγες οι φορές που τα μηνύματα διαστρεβλώνονται, από υπέρμετρη σιγουριά για το τι θέλει να πει ο συνομιλητής μας ή που παρακολουθούμε κάποιον προκειμένου στο τέλος να κρίνουμε τα λεγόμενά του.

Αποτέλεσμα της διαταραγμένης επικοινωνίας αποτελεί η δημιουργία αισθήματος μοναξιάς, αναξιότητας και άγχους. Τα γνωρίσματα αυτά, σταδιακά γίνονται πιο έκδηλα και στους εφήβους, οι οποίοι καλούνται να αντεπεξέλθουν σε μια σειρά ψυχοπιεστικών καταστάσεων, όπως είναι:

•προβλήματα μέσα στην οικογένεια λόγω οικονομικής στενότητας, απώλειας ή ασθένειας

•αυξημένες υποχρεώσεις στο σχολείο, οι οποίες σχετίζονται με τις συνεχώς αυξανόμενες προσδοκίες των γονέων για ακαδημαϊκή επίτευξη

•ανησυχία για το αν θα γίνουν αποδεκτοί από την ομάδα των συνομηλίκων και για το κατά πόσο θα μπορέσουν να ανταποκριθούν στα υλιστικά πρότυπα της εποχής

•τρόπος αντίδρασης σε σημαντικά κοινωνικά γεγονότα, όπως είναι των διαφόρων ειδών εγκλήματα, οι φυσικές καταστροφές, οι πολιτικές ανακατατάξεις

•αγωνία για το μέλλον και την επαγγελματική αποκατάσταση

Σε άμεση σχέση με την οικονομική δυσχέρεια βρίσκεται και το φαινόμενο της ανεργίας, το οποίο έχει πάρει μεγάλες διαστάσεις στις μέρες μας. Η απώλεια της εργασίας αυξάνει τα οικογενειακά χρέη, προκαλεί ενδοοικογενειακές συγκρούσεις και οδηγεί τους νέους σε απελπισία και προβληματισμό. Είναι γεγονός πως η ανεργία πλήττει σε μεγάλο βαθμό τους νέους ανθρώπους, με αποτέλεσμα να γίνονται σταδιακά μαλθακοί, αδιάφοροι, μη ενεργητικοί, να ζηλεύουν όσους καταφέρνουν να επιτύχουν, να εμφανίζουν ψυχολογικά προβλήματα, να δημιουργούν προβλήματα στο σπίτι, να οδηγούνται σε παραβατικές συμπεριφορές, χρήση ουσιών και κατανάλωση αλκοόλ.

Σε αυτό του σημείο, βασική φαίνεται να είναι η συμβολή του Επαγγελματικού Προσανατολισμού, ο οποίος δεν είναι μόνο θέμα της εφηβείας, αλλά και της όλης ζωής του ανθρώπου. Ακόμα και σήμερα, οι παράγοντες που επηρεάζουν την επιλογή επαγγέλματος είναι εμπειρικοί και έχουν να κάνουν με την κοινωνική θέση των γονέων, την οικονομική κατάσταση του εφήβου, το μέρος όπου μεγαλώνει, την γνώση ή άγνοια των επαγγελμάτων. Ωστόσο, η επιλογή επαγγέλματος είναι κάτι πολύ σοβαρό για να το αφήσουμε στην τύχη, καθώς παίρνει τον περισσότερο χρόνο της ζωής του ατόμου και αν δεν ανταποκρίνεται στις αναζητήσεις και τα ενδιαφέροντά του, είναι δυνατόν να οδηγήσει σε ψυχολογικά προβλήματα. Επομένως, απαιτείται επιστημονική βοήθεια, προκειμένου ο έφηβος να κατανοήσει τι του ταιριάζει και τι επιθυμεί σύμφωνα με τον χαρακτήρα, τις κλίσεις και τις ικανότητές του.

Συμπερασματικά, προεξέχουσες αξίες της σημερινής εποχής φαίνεται να είναι η ανεξαρτητοποίηση και η οικονομική επιτυχία, οι οποίες συχνά συνοδεύονται από μια ατομική εγωιστική κοινωνική αντίληψη, με κόστος την ανθρωπιά και την ψυχική ηρεμία. Επομένως, μέτρα θα πρέπει να παρθούν άμεσα, με τη βοήθεια των επιστημόνων ψυχικής υγείας, προκειμένου να σταματήσει η διαιώνιση του φαινομένου.


Ελπίδα Μ. Παναγιωτουνάκου
Ψυχολόγος - Ψυχοθεραπεύτρια
Diploma in Dyslexia
Msc Έλεγχος του Στρες και Προαγωγή της Υγείας
Ιατρική Σχολή Αθηνών
Ειδ. Αιγινήτειο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο

site:http://www.wix.com/Elpidapan/Panagiotounakou

Αθλητισμός: χαρά ή καταπίεση;

Στην εποχή μας, οι προπονητές κάνουν μεγάλες προσπάθειες και χρησιμοποιούν ποικίλους τρόπους προκειμένου να βελτιώσουν τις φυσικές και φυσιολογικές λειτουργίες των αθλητών, αλλά από την άλλη μεριά δίνουν ελάχιστη έμφαση και σημασία στην αξιοποίηση των ψυχοπνευματικών δυνάμεων των αθλητών, ώστε να επιτύχουν τις υψηλότερες επιδόσεις. Ωστόσο, είναι γνωστό πως η απόδοση στον αθλητισμό δεν εξαρτάται μόνο από τη σωματική άσκηση, αλλά και την άσκηση τόσο της ψυχής όσο και του μυαλού του αθλητή, όπως άλλωστε αιώνες πριν τόνιζαν και οι πρόγονοί μας.

Αναμφίβολα, ενώ τα παιδιά στην αρχή της ενασχόλησής τους με τον αθλητισμό ασχολούνται λόγω της ευχαρίστησης που αντλούν από αυτόν, στη συνέχεια τα πράγματα αλλάζουν. Αυτό γιατί οι επιδόσεις τους αρχίζουν να επηρεάζονται από οικονομικά και κοινωνικά κίνητρα και σκοπούς. Πιο συγκεκριμένα:

•Ο συναγωνισμός και οι απαιτήσεις αυξάνουν

•Τα προπονητικά προγράμματα χαρακτηρίζονται από εντατικούς ρυθμούς, υπερβολική ένταση και μεγάλη διάρκεια.

•Ο τρόπος ανίχνευσης ταλέντων συστηματοποιείται, με αποτέλεσμα την αύξηση των απαιτήσεων και του συναγωνισμού, αλλά και τη δημιουργία συναισθηματικών συγκρούσεων από πολύ μικρή ηλικία.

•Ο νέος αθλητής δέχεται πιέσεις από προπονητές, συλλόγους, παράγοντες, ακόμα και από τους γονείς.

•Η εξασφάλιση μιας θέσης στην ομάδα ή οι προσπάθεια επιτυχίας σε αγώνες με στόχο την διευκόλυνση της εισόδου στα Τμήματα Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού, αυξάνουν ολοένα και περισσότερο το στρες και την τελειομανία, από πλευράς αθλητού.

Είναι γεγονός πως στρες έχουν όλοι οι αθλητές, ακόμα και οι πλέον ικανοί, ενώ η αντικειμενική δυσκολία επίτευξης του εκάστοτε στόχου και η δυνατότητα πραγματοποίησης του είναι δύο από τους βασικούς παράγοντες που το επιτείνουν. Μερικές ακόμα αιτίες στρες είναι ο φόβος για έναν «δυνατό» αντίπαλο, η πιθανότητα πρόκλησης σοβαρού τραυματισμού και η μη επαρκής προετοιμασία. Χαρακτηριστικά, το στρες αυξάνει πριν τους αγώνες ή σε περίπτωση αποτυχίας του αθλητή, ενώ αντίστοιχα μειώνεται σε περιπτώσεις επιτυχίας.

Το αίσθημα του φόβου για αποτυχία, με τη σειρά του, οδηγεί τους αθλητές σε λάθη, μείωση της απόδοσής τους και σε ανάπτυξη αρνητικών συναισθημάτων για αυτό που κάνουν. Στην ανησυχία των αθλητών γρήγορα έρχεται να προστεθεί και εκείνη των γονέων τους, οι οποίοι αναπτύσσουν υπέρμετρες φιλοδοξίες, ασκούν έντονη πίεση, ακόμα και κριτική σε περιπτώσεις μη ικανοποιητικής απόδοσης.

Δυστυχώς, αρκετοί από τους τελειομανείς αθλητές οι οποίοι απογοητεύονται υπερβολικά από τα λάθη τους, χάνουν το κίνητρο για άθληση και συμμετοχή σε αγώνες. Το γεγονός αυτό σε συνδυασμό με τη χαμηλή αυτοπεποίθηση, τις αρνητικές σκέψεις για επικείμενα λάθη και την πίεση από το κοινωνικό και οικογενειακό περιβάλλον, δημιουργούν στρες και όχι σπάνια οδηγούν στην εγκατάλειψη του αθλητισμού. Χαρακτηριστικά, οι τελειομανείς αθλητές δεν «συνέρχονται» εύκολα μετά από λάθη που κάνουν κατά τη διάρκεια του αγώνα. Αυτό που φαίνεται να βοηθάει είναι τα «προσωπικά στάνταρτς» τα οποία σχετίζονται με μια γενική τάση προς επιτυχία και με όνειρα για τέλεια εκτέλεση πριν τον αγώνα.

Στην εποχή μας, λοιπόν, κάθε αθλούμενος και ειδικά κάθε ταλαντούχος αθλούμενος, δεν περιορίζεται απλά και μόνο στη χαρά και ικανοποίηση που του προσφέρει το άθλημά του, αλλά μπαίνει στην πρόκληση του πρωταθλητισμού. Ωστόσο, καθώς η εξασφάλιση μιας «καλής θέσης» προκαλεί αυξανόμενα επίπεδα στρες, δημιουργείται έντονα ο κίνδυνος εμφάνισης σοβαρών προβλημάτων σωματικής αλλά και ψυχικής υγείας. Επομένως, απαιτείται ιδιαίτερη προσοχή και προστασία, κυρίως των νέων αθλητών, από τους γονείς τους.

Μερικές συμβουλές:

•Τα παιδιά θα είναι καλό να ενθαρρύνονται να συμμετέχουν σε αθλήματα ανάλογα των σωματικών διαστάσεων και ικανοτήτων τους.

•Το πρόγραμμα άθλησης θα πρέπει να είναι ευέλικτο.

•Οι ασχολούμενοι με μικρά παιδιά προπονητές καλό θα είναι να λαμβάνουν υπόψη τους διαφορετικούς ρυθμούς στην ανάπτυξη.

•Απαιτείται τόνωση της αυτοπεποίθησης του αθλητή και ευαισθησία προς τις ανασφάλειές του.

•Οι προσδοκίες των γονέων δεν θα πρέπει να γίνονται προσδοκίες των παιδιών.

•Τόσο οι γονείς όσο και οι προπονητές θα πρέπει να προσέχουν αρκετά προκειμένου να εντοπίσουν τυχόν σημάδια συναισθηματικής διαταραχής στα παιδιά (προβλήματα ύπνου, διατροφής, διάθεσης).

•Η καλή επικοινωνία προπονητή – γονέα κρίνεται απαραίτητη.

•Καλό είναι η πετυχημένη απόδοση να μην ταυτίζεται με τη νίκη, αλλά να τίθενται πολλαπλοί στόχοι.

Η ενασχόληση με τον αθλητισμό θα πρέπει να είναι πηγή χαράς καθώς και πνευματικής και σωματικής υγείας για τον αθλητή και όχι πρόξενος άγχους και καταπίεσης!


Ελπίδα Μ. Παναγιωτουνάκου
Ψυχολόγος - Ψυχοθεραπεύτρια
Diploma in Dyslexia
Msc Έλεγχος του Στρες και Προαγωγή της Υγείας
Ιατρική Σχολή Αθηνών
Ειδ. Αιγινήτειο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο

site: http://www.wix.com/Elpidapan/Panagiotounakou

Κυριακή 18 Απριλίου 2010

ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΥΠΝΟΥ: ΠΩΣ ΝΑ ΑΠΑΛΛΑΓΕΙΤΕ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΫΠΝΙΑ!

Είναι γεγονός ότι, κατά μέσο όρο, περνάμε το 1/3 της ζωής μας κοιμώμενοι. Πρόκειται για ένα χρονικό διάστημα μεγαλύτερο από αυτό που περνάμε φροντίζοντας τα παιδιά μας, διασκεδάζοντας με τους φίλους μας ή δουλεύοντας. Ο ύπνος είναι τόσο απαραίτητος για την επιβίωσή μας, όσο και η ίδια μας η αναπνοή και σίγουρα είναι κάτι πολύ παραπάνω από μια απλή ξεκούραση! Πώς θα μπορούσαμε, λοιπόν, να καθορίσουμε μια τόσο πολύπλοκη λειτουργία;

Έχει ειπωθεί πως ο ύπνος και η εγρήγορση είναι οι δύο όψεις του ίδιου νομίσματος. Αυτό γιατί, αν και όταν είμαστε ξύπνιοι μπορούμε να έχουμε πλήρη συνείδηση των δραστηριοτήτων μας, όταν κοιμόμαστε δεν έχουμε σχεδόν καθόλου φυσική δραστηριότητα, εκτός μόνο από μερικές ασυνείδητες κινήσεις. Ειδικές λειτουργίες του εγκεφάλου μειώνουν την ποσότητα των μηνυμάτων που έχουν ως αφετηρία τις αισθήσεις, ενώ άλλα σήματα, προερχόμενα από τον εγκέφαλο, χαλαρώνουν ή παραλύουν κεντρικούς μύες. Επίσης, αν και ο εγκέφαλός μας δεν σταματά να λειτουργεί, κατά τη διάρκεια του ύπνου δεν έχουμε τη λογική που μας χαρακτηρίζει όταν είμαστε ξύπνιοι.

Επομένως, ο βαθύς ύπνος κρίνεται ιδιαίτερα ωφέλιμος καθώς βοηθά το σώμα μας να επιδιορθώσει τις βλάβες που υπέστη κατά τη διάρκεια της ημέρας και συμβάλει στη συναισθηματική και νοητική μας ευεξία, ενώ τα όνειρα «ξεκουράζουν» τον εγκέφαλό μας. Επιπρόσθετα, με τον ύπνο δίνεται η δυνατότητα στον εγκέφαλο να ταξινομήσει στα «κατάλληλα ντουλαπάκια» τις καινούριες πληροφορίες που δέχτηκε κατά τη διάρκεια της ημέρας.

Ωστόσο, αν και γεννιόμαστε με το χάρισμα του σχετικά εύκολου ύπνου - όταν τα μωρά χρειάζονται ύπνο, κλείνουν τα μάτια τους και αποκοιμιούνται - όταν φτάσουμε σε μια ώριμη ηλικία, έχουμε ήδη προσαρμόσει τις ανάγκες του ύπνου μας σύμφωνα με τις απαιτήσεις της κοινωνίας στην οποία ζούμε. Αυτή η μαθημένη συμπεριφορά μας απομακρύνει από την ικανότητά μας να κοιμόμαστε φυσιολογικά.

Ειδικά στις μέρες μας, η παγκόσμια οικονομική κρίση δεν επηρεάζει μόνο την τσέπη των ανθρώπων, αλλά και τον ύπνο τους. Το άγχος και η κατάθλιψη λόγω των χρημάτων που έχασαν, της ανησυχίας για την ασφάλεια της δουλειάς τους και την οικονομική κατάσταση της οικογένειάς τους, εντείνουν το πρόβλημα της αϋπνίας. Φαίνεται μάλιστα πως η κατάσταση θα επιδεινωθεί όταν χειροτερέψει η κρίση και αυξηθεί η ανεργία.

Όλο και περισσότεροι άνθρωποι λοιπόν – περίπου το 25% του πληθυσμού - υποφέρουν από έλλειψη ύπνου, με τις γυναίκες να σημειώνουν τα υψηλότερα ποσοστά λόγω της ευαλωτότητάς τους στις ορμονικές διαταραχές. Ωστόσο, είναι ιδιαίτερα σημαντικό να διευκρινίσουμε ότι κάποιες φορές το πρόβλημα δεν είναι η ίδια η αϋπνία, αλλά το πώς την αντιλαμβάνεται και την ορίζει το ίδιο το άτομο.

Ωστόσο, αν θέλαμε να ορίσουμε την αϋπνία, θα μπορούσαμε να πούμε ότι πρόκειται για τη δυσκολία του ατόμου να αποκοιμηθεί ή να διατηρήσει τον ύπνο του ή το να μην είναι αναζωογονητικός ο ύπνος που κάνει με αποτέλεσμα να ξυπνά κουρασμένο, για τουλάχιστον 1 μήνα. Οπότε περιστασιακή και παροδική αϋπνία, όσο ενοχλητική κι αν είναι, δεν ορίζεται ως πρόβλημα από τους ειδικούς.

Αίτια αϋπνίας:
· Οργανικά αίτια και κυρίως αυτά που προκαλούν χρόνιο πόνο (π.χ. καρδιαγγειακά νοσήματα, νευρομυικές διαταραχές, διαταραχές στο αναπνευστικό, γαστρεντερικό, ουροποιητικό σύστημα)
· Ψυχικές διαταραχές (άγχος για καθημερινά προβλήματα, κατάθλιψη, ψυχιατρικά προβλήματα)
· Αλλαγές στις συνθήκες ή στον τρόπο ζωής (αλλαγή σπιτιού, εργασίας κ.λπ.)
· Εξάρτηση από υπνωτικά χάπια
· Περιβαλλοντικοί παράγοντες (θόρυβος, φως, ακραίες θερμοκρασίες)
· Έλλειψη κούρασης, με αποτέλεσμα να μη μας χρειάζεται πολύς ύπνος!

Ο φαύλος κύκλος της ανησυχίας και του άγχους


Πολύ σημαντική «πηγή αϋπνίας», αν και συνήθως δεν την αναγνωρίζουμε ως τέτοια, είναι η ανησυχία μας για την ίδια την αϋπνία: Το άτομο αγχώνεται πως δεν θα τα καταφέρει να κοιμηθεί, αλλά και για τις αρνητικές συνέπειες της έλλειψης ύπνου. Έτσι, οι δυσλειτουργικές αυτές σκέψεις οδηγούν σε αυξημένη διέγερση του οργανισμού, κατάσταση που όμως δεν συνάδει με τον ύπνο, καθώς αυτός απαιτεί μειωμένη εγρήγορση των συστημάτων. Επομένως, δημιουργείται ένας φαύλος κύκλος όπου η ανησυχία προκαλεί αϋπνία και από τη στιγμή που θα εμφανιστεί η αϋπνία θα γίνουν πιο έντονα τα συμπτώματα της ανησυχίας και του άγχους!

Συνέπειες της αϋπνίας
Η έλλειψη ύπνου μπορεί να δημιουργήσει ανεπιθύμητες συνέπειες και προβλήματα κατά τη διάρκεια της ημέρας, όπως εκνευρισμό, δυσκολίες στη μνήμη, μειωμένη αποδοτικότητα στην εργασία και το σχολείο, κακή διάθεση, πονοκέφαλο, μειωμένη αντοχή στο στρες, αλλαγές στην όρεξη, αύξηση του κινδύνου ατυχημάτων, υπνηλία, κόπωση, δυσκολία συγκέντρωσης. Σύμφωνα με έρευνες, οι διαταραχές στον ύπνο ακόμα και για ένα βράδυ οδηγούν σε μείωση της απόδοσης και της ικανότητας συγκέντρωσης κατά περίπου 30% την επόμενη μέρα.

Τρόποι αντιμετώπισης

· Φροντίστε να ξαπλώνετε μόνο όταν έχετε πραγματικά νυστάξει Αν δεν σας πάρει ο ύπνος μέσα σε 20΄, σηκωθείτε και ασχοληθείτε με κάτι άλλο
· Μη μένετε πολλές ώρες στο κρεβάτι για να βεβαιωθείτε ότι κοιμηθήκατε αρκετά, γιατί έτσι αυξάνεται η ανησυχία σας για τον ύπνο και επομένως και οι δυσκολίες σας
· Μην παίρνετε σύντομους ύπνους κατά τη διάρκεια της ημέρας
· Αφιερώστε τουλάχιστον μία ώρα πριν πάτε για ύπνο προκειμένου να χαλαρώσετε.
· Δοκιμάστε ένα ζεστό μπάνιο με αρωματικά έλαια, κάντε μασάζ στο πρόσωπο και ασκήσεις χαλάρωσης με τη βοήθεια αναπνοών προκειμένου να φύγει η ένταση
· Βελτιώστε τους περιβαλλοντικούς παράγοντες: διαλέξτε κατάλληλο στρώμα, φροντίστε η θερμοκρασία της κρεβατοκάμαρας να είναι μεταξύ 16 – 17 C, αερίστε καλά το δωμάτιο 10΄πριν, φτιάξτε το δικό σας μαξιλάρι με βότανα (π.χ. λεβάντα, φλούδα πορτοκαλιού, γαρύφαλλο)
· Εξετάστε και εντοπίστε την πηγή της αϋπνίας σας: Κρατήστε ένα «ημερολόγιο ύπνου» για να μελετήσετε τις συνήθειές σας, τις σκέψεις σας και ότι άλλο σχετίζεται με τα προβλήματα ύπνου σας.
· Θυμηθείτε! Το κρεβάτι δεν είναι μέρος για να συγκεντρωνόμαστε, αλλά για να κοιμόμαστε! Αφιερώστε 10΄ – 15΄ προκειμένου να καταγράψετε σε ένα χαρτί τα θέματα που σας απασχολούν και αφήστε το έξω από το δωμάτιο διώχνοντας αυτές τις σκέψεις από το μυαλό σας
· Ρυθμίστε το ξυπνητήρι ώστε να σηκώνεστε την ίδια ώρα κάθε πρωί
· Η χρήση υπνωτικών χαπιών μπορεί να βοηθήσει μόνο προσωρινά, καθώς χάνουν την αποτελεσματικότητά τους περίπου έπειτα από 2-4 εβδομάδες όταν λαμβάνονται κάθε βράδυ
· Φροντίστε να ασκείστε για τουλάχιστον 3 φορές την εβδομάδα από 30΄. Ειδικά η αεροβική άσκηση φαίνεται πως αυξάνει την ποσότητα του εισπνεόμενου οξυγόνου, βελτιώνει την αναπνοή και δυναμώνει την καρδιά, συμβάλλοντας έτσι σε έναν καλό ύπνο.
· Βάλτε στη διατροφή σας τροφές που βοηθούν στον ύπνο, όπως αυτές που περιέχουν τρυπτοφάνη, μαγνήσιο, βιταμίνες του συμπλέγματος Β και υδατάνθρακες.
· Αποφύγετε βαριά και ιδιαίτερα λιπαρά φαγητά το βράδυ και φροντίστε ώστε το τελευταίο γεύμα σας να έχει πραγματοποιηθεί τουλάχιστον 2 ώρες πριν ξαπλώσετε. Ωστόσο, αποφύγετε να πέσετε στο κρεβάτι με τελείως άδειο στομάχι καθώς η υπογλυκαιμία προκαλεί την έκκριση ορμονών, οι οποίες ουσιαστικά διεγείρουν τον εγκέφαλο, με αποτέλεσμα να δυσχεραίνεται η διαδικασία του ύπνου.
· Μετά τις 7 – 8 το απόγευμα, αποφύγετε τη λήψη καφεϊνης - καθώς ενεργοποιεί τα κέντρα του εγκεφάλου που σχετίζονται με την αφύπνηση - αλκοόλ – καθώς επηρεάζει αρνητικά τον βαθύ ύπνο και τον ύπνο REM - καθώς και νικοτίνης – καθώς πέραν του ότι αποτελεί διεγερτική ουσία, προκαλεί και έκκριση της επινεφρίνης, ορμόνης του στρες, που εμποδίζει τον βαθύ ύπνο.
· Στις περιπτώσεις που η αϋπνία είναι σύμπτωμα είτε κατάθλιψης, είτε αγχώδους διαταραχής, απαιτείται αντιμετώπισή της μέσω ψυχοθεραπείας

Είναι γεγονός πως η αϋπνία ταλαιπωρεί είναι ιδιαίτερα μεγάλο μέρος του πληθυσμού. Ωστόσο, είναι σημαντικό να θυμάστε πως ο καλός ύπνος είναι το κλειδί για μια μακρά και γεμάτη υγεία ζωή! Επομένως, μην παραιτηθείτε από την προσπάθεια επίτευξης του ιδανικού ύπνου!

Ελπίδα Μ. Παναγιωτουνάκου
Ψυχολόγος - Ψυχοθεραπεύτρια
Diploma in Dyslexia
Ειδ. Αιγινήτειο Πανεπιστημιακό νοσοκομείο
Msc Έλεγχος του Στρες και Προαγωγή της Υγείας

site: http://www.wix.com/Elpidapan/Panagiotounakou

Κυριακή 17 Ιανουαρίου 2010

"Σχολική Ετοιμότητα: Ποιες δεξιότητες πρέπει να έχουν αναπτυχθεί για την ομαλή ένταξη του παιδιού στην Α΄ Δημοτικού".


Κάθε παιδί ξεκινώντας το σχολείο έχει να αντιμετωπίσει νέα δεδομένα. Επομένως, θα πρέπει να διαθέτει τα στοιχεία και τις προϋποθέσεις εκείνες που το καθιστούν έτοιμο να προσαρμοστεί και να δεχτεί τα νέα γνωστικά αντικείμενα, σε ένα δομημένο πλαίσιο και με καθορισμένο ρυθμό, αλλά και να αντεπεξέλθει τις όποιες δυσκολίες συναντήσει στο νέο περιβάλλον. Θα πρέπει λοιπόν να παρουσιάζει σχολική ετοιμότητα.


Προκειμένου να βοηθήσουμε στην προσαρμογή του παιδιού στην Α΄ Δημοτικού, χρήσιμο είναι να γνωρίζουμε ποιες είναι οι δεξιότητες που θα πρέπει να έχει κατακτήσει και πώς θα τις ενισχύσουμε έτσι ώστε να μπει στην πρώτη ανάγνωση και γραφή δίχως ιδιαίτερες δυσκολίες. Επομένως, αναφορικά με την ανάπτυξη των γνωστικών και κινητικών δεξιοτήτων, ένα παιδί που τελειώνει το νηπιαγωγείο θα πρέπει να διαθέτει:



1. Οπτική αντίληψη


  • Να αναγνωρίζει και να ονομάζει τα χρώματα και τα σχήματα

  • Να αναγνωρίζει γράμματα ή λέξεις σε διαφορετικές μορφές (π.χ θέση, μέγεθος)



2. Προσανατολισμό στο χώρο


  • Να γνωρίζει τα μέρη του σώματος

  • Να κατανοεί έννοιες όπως: πάνω – κάτω, μέσα – έξω, μπροστά – πίσω

  • Να διακρίνει το δεξιά – αριστερά

    Δυσκολία προσανατολισμού στο χώρο μπορεί να επηρεάσει την γραφή του παιδιού και να το οδηγήσει για παράδειγμα σε αντιστροφές γραμμάτων και αριθμών. Επίσης, είναι πιθανό το παιδί να δυσκολεύεται στο να γράφει εντός των ορίων του τετραδίου και πάνω στις γραμμές ή να δείχνει αστάθεια στο μέγεθος των γραμμάτων.


    3. Χρονική διαδοχή – Αλληλουχία

  • Να ξέρει τις εποχές και τις ημέρες

  • Να διακρίνει το πριν – τώρα – μετά

    Τα παιδιά με δυσκολία στη χρονική διαδοχή εμφανίζουν δυσκολίες στην εκτέλεση των αριθμητικών πράξεων, ενώ συνήθως αδυνατούν να απομνημονεύσουν την προπαίδεια.


4. Γραφοκινητικότητα


  • Κράτημα του μολυβιού

  • Θέση του χαρτιού

    Γραφοκινητικά ώριμο είναι το παιδί που καταφέρνει να ζωγραφίζει μέσα σε πλαίσιο, να αντιγράφει τα βασικά σχήματα και να αντιγράφει πάνω σε γραμμή. Στην αντίθετη περίπτωση, θα έχει αργότερα δυσκολίες στη γραφή.

    5. Αριθμητική

    Αναφορικά με την αριθμητική της Α΄ Δημοτικού, πριν από την εκτέλεση των πράξεων, σημαντική είναι η ανάπτυξη της αντίληψης ποσοτήτων και μεγεθών.



Όλα καλά, λοιπόν, αν τα παιδιά προσχολικής ηλικίας έχουν κατακτήσει τις παραπάνω δεξιότητες. Στην αντίθετη όμως περίπτωση, τι συμβαίνει; Ένα τεστ θα σας δώσει την απάντηση. Στη χώρα μας, το πρώτο αντίστοιχο τεστ δημιουργήθηκε μόλις πρόσφατα.


Πρόκειται για τη «Δοκιμασία Σχολικής Ετοιμότητας Α΄ ΤΕΣΤ», η οποία ελέγχει κατά πόσο το παιδί έχει τις απαραίτητες ικανότητες και την ωριμότητα που χρειάζεται για να παρακολουθήσει με επιτυχία και χωρίς δυσκολίες το Δημοτικό Σχολείο. Έτσι, δίνεται η ευκαιρία στα παιδιά προσχολικής ηλικίας να αντιμετωπίσουν τις δυσκολίες τους πριν από την έναρξη του σχολείου και να προληφθούν μελλοντικές Μαθησιακές Δυσκολίες και Σχολική Αποτυχία με όλες τις κοινωνικές και οικονομικές επιπτώσεις που αυτές συνεπάγονται. Μάλιστα, λόγω του ότι διαθέτει υψηλή ευαισθησία και εξειδίκευση, προτάθηκε από την Ελληνική Παιδιατρική Εταιρεία να χορηγείται προληπτικά σε όλα τα φυσιολογικά παιδιά πριν φοιτήσουν στην Α΄ Δημοτικού, όπως άλλωστε γίνεται σε όλες τις οργανωμένες χώρες της Ευρώπης και στις ΗΠΑ.

Είναι σημαντικό, λοιπόν, για κάθε γονιό να γνωρίζει πως κριτήριο σχολικής ετοιμότητας δεν αποτελεί μόνο η χρονολογική ηλικία του παιδιού και πως αυτή δεν αρκεί για την ομαλή φοίτηση στην Α΄ τάξη.


Ελπίδα Μ. Παναγιωτουνάκου
Ψυχολόγος - Ψυχοθεραπεύτρια
Diploma in Dyslexia
Msc Έλεγχος του Στρες και Προαγωγή της Υγείας
Ιατρική Σχολή Αθηνών
Ειδ. Αιγινήτειο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο

site: http://www.wix.com/Elpidapan/Panagiotounakou


































ΔΙΑΣΠΑΣΗ ΠΡΟΣΟΧΗΣ ΚΑΙ ΑΔΥΝΑΜΙΑ ΕΛΕΓΧΟΥ ΤΩΝ ΠΑΡΟΡΜΗΣΕΩΝ: ΑΠΟ ΤΟΝ ΑΠΡΟΣΕΚΤΟ ΜΑΘΗΤΗ ΩΣ ΤΗ ΔΙΑΤΑΡΑΧΗ ΕΛΛΕΙΜΜΑΤΙΚΗΣ ΠΡΟΣΟΧΗΣ – ΥΠΕΡΚΙΝΗΤΙΚΟΤΗΤΑ (ΔΕΠΥ)


Όλα τα παιδιά, ειδικά τα παιδιά προσχολικής ηλικίας, τείνουν συχνά να μην μπορούν να ελέγξουν τις ορμές τους ή να περιορίσουν την κινητικότητά τους. Εν μέρει, αυτό θεωρείται δικαιολογημένο. Ωστόσο, εάν η έντονη ενεργητικότητα και «απροσεξία» συνεχίσουν να υφίστανται και σε μετέπειτα εξελικτικά στάδια, δημιουργώντας δυσκολίες σε διάφορους τομείς της ζωής του παιδιού, είναι πολύ πιθανό η διάγνωση να είναι ΔΕΠΥ. H αιτιολογία της διαταραχής αυτής μπορεί να είναι βιολογική, ψυχολογική ή κοινωνική, ενώ τα βασικά συμπτώματά της είναι τρία: η υπερδραστηριότητα, η απροσεξία και η παρορμητικότητα.



Αναφορικά με την υπερδραστηριότητα, θα πρέπει να ληφθεί υπόψη πως είναι κάτι το αναμενόμενο στις μικρές ηλικίες. Ωστόσο, ως «υπερκινητικά» χαρακτηρίζονται τα παιδιά που σηκώνονται συνεχώς από τη θέση τους τόσο στο σπίτι, όσο και στο σχολείο, που τρέχουν εδώ κι εκεί ή σκαρφαλώνουν συνεχώς σε αντικείμενα σε ακατάλληλες στιγμές, που δυσκολεύονται να παίξουν με ηρεμία και κουνούν νευρικά τα χέρια και τα πόδια τους.



Η απροσεξία μπορεί να οφείλεται σε διάφορες αιτίες, όπως πλήξη, ονειροπόληση, δυσκολία έργου. Όμως, στα παιδιά με ΔΕΠΥ η έλλειψη προσοχής χαρακτηρίζει ποικίλες πτυχές της καθημερινότητάς τους και έχει να κάνει με αντιδράσεις όπως η αδυναμία συγκέντρωσης σε λεπτομέρειες και η απροσεξία στις εργασίες του σχολείου, η αδιαφορία για τις οδηγίες που τους δίνονται σχετικά με καθημερινές ή σχολικές εργασίες, η δυσκολία να οργανώσουν τη δουλειά και τις δραστηριότητές τους. Επιπρόσθετα, τα παιδιά με ΔΕΠΥ τείνουν να ξεχνούν τις καθημερινές υποχρεώσεις τους, να χάνουν πράγματα αναγκαία για την υλοποίηση των εργασιών τους και να αποφεύγουν καθήκοντα που απαιτούν έντονη πνευματική προσπάθεια.



Η παρορμητικότητα αναφέρεται στη δυσκολία του παιδιού να περιμένει τη σειρά του, στο να διακόπτει ή να γίνεται ενοχλητικό στους άλλους, καθώς και στην τάση του να «πετάγεται» δίνοντας απαντήσεις πριν την ολοκλήρωση μιας ερώτησης.



Το ποσοστό των παιδιών που φαίνεται ότι έχουν ΔΕΠΥ είναι 3 – 5% περίπου του γενικού πληθυσμού, 80% εκ των οποίων είναι αγόρια. Σύμφωνα με έρευνες το 50 – 70% των παιδιών που διαγνώστηκαν με ΔΕΠΥ εξακολουθούν να εμφανίζουν προβλήματα και στην εφηβεία. Επομένως, κρίνεται απαραίτητη η άμεση παρέμβαση, που μάλιστα θα είναι αποκλειστικά σχεδιασμένη για το εκάστοτε παιδί και θα δίνει έμφαση στην ενίσχυση της αυτοεκτίμησής του.



Ελπίδα Μ. Παναγιωτουνάκου
Ψυχολόγος - Ψυχοθεραπεύτρια
Diploma in Dyslexia
Msc Έλεγχος του Στρες και Προαγωγή της Υγείας
Ιατρική Σχολή Αθηνών
Ειδ. Αιγινήτειο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο

site: http://www.wix.com/Elpidapan/Panagiotounakou

ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΟΙ ΕΙΔΙΚΕΣ ΜΑΘΗΣΙΑΚΕΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ;



Οι Ειδικές Μαθησιακές Διαταραχές, είναι οι διαταραχές οι οποίες εκδηλώνονται με σημαντικές ελλείψεις στην εκμάθηση των σχολικών δεξιοτήτων με την παράλληλη αποτυχία ανάπτυξης κάποιας ικανότητας στην κατάλληλη ηλικία. Παρόλο που παρουσιάζονται σε πολύ νεαρή ηλικία, συνήθως δεν αναγνωρίζονται μέχρι το παιδί να φτάσει στη σχολική ηλικία. Επομένως, απαραίτητο κριτήριο προσδιορισμού τους είναι το παιδί να έχει ξεκινήσει τη φοίτησή του στην Α΄ Δημοτικού, να έχει φυσιολογικό δείκτη νοημοσύνης και να μην πάσχει από ψυχικές διαταραχές.

Οι Ειδικές Μαθησιακές Διαταραχές, είναι εγγενείς στο άτομο και οφείλονται σε ανωμαλίες που προέρχονται από κάποιο είδος δυσλειτουργίας του Κεντρικού Νευρικού Συστήματος. Μολονότι οφείλονται σε κληρονομικά αίτια σε ποσοστό 30 – 60%, παράγοντες όπως οι ευκαιρίες για μάθηση και η ποιότητα διδασκαλίας είναι σημαντικοί στην εμφάνιση και εξέλιξη αυτών των διαταραχών. Αναφορικά με τη συχνότητά τους, θα μπορούσαμε να πούμε ότι στη Δύση εμφανίζονται σε ποσοστό 5% περίπου και πιο συγκεκριμένα στην Ελλάδα, σε ποσοστό 30% περίπου.

Σύμφωνα με την Αμερικανική Ψυχιατρική Ένωση υπάρχουν τρεις τύποι μαθησιακών Διαταραχών:

1. Η Διαταραχή της Ανάγνωσης ή Δυσλεξία
2. Η Διαταραχή των Μαθηματικών ή Δυσαριθμησία
3. Η Διαταραχή της Γραπτής Έκφρασης


Συχνά, παράλληλα με τις ΕΜΔ εμφανίζονται και κάποια άλλα προβλήματα. Τα πιο συνηθισμένα από αυτά είναι:
· η Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής – Υπερκινητικότητας (απροσεξία, υπερκινητικότητα, παρορμητικότητα)
· οι Συναισθηματικές Διαταραχές (χαμηλή αυτοεκτίμηση, υψηλά ποσοστά άγχους και κατάθλιψης, σχολική φοβία)
· η Παραπτωματική Συμπεριφορά (αντικοινωνικότητα, επιθετικότητα)


Συμπερασματικά, οι ΕΜΔ μπορούν να εμφανιστούν με πολλές μορφές και πρέπει να γίνονται αποδεκτές ως μια ειδική κατάσταση τόσο από το σχολείο όσο και από την οικογένεια. Αν και τις περισσότερες φορές η πρόοδος είναι αργή, η έγκαιρη παρέμβαση με εξατομικευμένα προγράμματα συντελεί στη βελτίωση των δεξιοτήτων του παιδιού, στην τόνωση της αυτοεκτίμησής του και στην εξάλειψη τυχόν προβλημάτων συμπεριφοράς.




Ελπίδα Μ. Παναγιωτουνάκου
Ψυχολόγος - Ψυχοθεραπεύτρια
Diploma in Dyslexia
Msc Έλεγχος του Στρες και Προαγωγή της Υγείας
Ιατρική Σχολή Αθηνών
Ειδ. Αιγινήτειο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο

site: http://www.wix.com/Elpidapan/Panagiotounakou

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΟΣ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ


Στις μέρες μας, λόγω των ραγδαίων εξελίξεων στο χώρο της εκπαίδευσης παρατηρούμε ότι πλέον ο θεσμός της Συμβουλευτικής και του Επαγγελματικού Προσανατολισμού αποτελεί επιτακτική ανάγκη και όχι πολυτέλεια. Επιπρόσθετα, υπάρχουν σαφείς ενδείξεις ότι η επαγγελματική και η ανθρώπινη ανάπτυξη συνδέονται.

Παλαιότερα για την επιλογή κάποιου επαγγέλματος δεν γινόταν ιδιαίτερος λόγος καθώς ο καθένας επέλεγε ένα επάγγελμα με βάση το τι ήταν διαθέσιμο την περίοδο εκείνη ή το τι επέβαλλαν οι εκάστοτε συνθήκες. Εκτός αυτού, στις πρωτόγονες κοινωνίες η ανάγκη για επαγγελματικό προσανατολισμό ήταν μειωμένη καθώς υπήρχε περιορισμένος αριθμός επαγγελμάτων. Ωστόσο, σήμερα, εξαιτίας των δυσκολιών της σύγχρονης ζωής, οι ευκαιρίες δεν παρουσιάζονται εύκολα από μόνες τους, ενώ παράλληλα ο αριθμός των εναλλακτικών επαγγελμάτων αυξάνεται συνεχώς. Οι λόγοι αυτοί, σε συνδυασμό με το ότι οι άνθρωποι διαφέρουν μεταξύ τους, οδήγησαν στην εξέταση των ενδιαφερόντων, των κλίσεων και της προσωπικότητας του ατόμου προκειμένου αυτό να ξεκινήσει μια επιτυχημένη επαγγελματική καριέρα, η οποία θα συμβάλλει στην αυτοπραγμάτωση και ολοκλήρωσή του.

Ο Επαγγελματικός Προσανατολισμός είναι ένα οργανωμένο πρόγραμμα το οποίο πραγματοποιείται από άτομα με ειδική κατάρτιση και που στόχο έχει όχι μόνο να βοηθήσει ένα άτομο που διαθέτει συγκεκριμένα προσόντα και ικανότητες στο να οδηγηθεί σε ορθές αποφάσεις αναφορικά με την παρούσα ή μελλοντική του εργασία, αλλά και να το προετοιμάσει κατάλληλα ώστε να προοδεύσει στο επάγγελμα της εκλογής του.

Η Συμβουλευτική & ο Επαγγελματικός Προσανατολισμός απευθύνονται σε άτομα που:
  • βρίσκονται στο στάδιο εκπαιδευτικής επιλογής ή επαγγελματικής κατεύθυνσης
  • βρίσκονται στο στάδιο αναζήτησης καινούριων τομέων για την κατάρτισή τους
  • ήδη απασχολούνται και δεν είναι ευχαριστημένα με την εργασία τους
  • δεν απασχολούνται λόγω απώλειας θέσης ή για άλλους λόγους και επιθυμούν την επανένταξή τους στο παραγωγικό δυναμικό της χώρας
  • λόγω ιδιαίτερων δυσκολιών και προβλημάτων ανήκουν σε ομάδες που απειλούνται από κοινωνικό αποκλεισμό.


Ωστόσο, ειδικά για τους μαθητές, φαινόμενα όπως το περίπλοκο σύστημα πρόσβασης στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, η δημιουργία νέων σχολών και τμημάτων σε συνδυασμό με την έλλειψη οργανωμένης πληροφόρησης για αυτές, το άγχος για την ορθή ιεράρχηση των πανεπιστημιακών σχολών και η άγνοιά τους για τις πραγματικές συνθήκες στο χώρο εργασίας, καθιστούν αναγκαία την καθοδήγησή τους με στόχο την ορθή επιλογή σταδιοδρομίας. Σύμφωνα με το ισχύον εκπαιδευτικό σύστημα, οι υποψήφιοι στις πανελλήνιες εξετάσεις επιλέγουν έως δυο από τα πέντε προσφερόμενα επιστημονικά πεδία. Όμως, η επιλογή αυτή είναι μάλλον τυχαία, διότι ένα άτομο ηλικίας 17 ετών δεν είναι σε θέση να γνωρίζει όλα τα επαγγέλματα και τις απαιτήσεις αυτών, ενώ θα πρέπει να ληφθεί υπόψη και το ότι τα ενδιαφέροντα μεταβάλλονται με το πέρασμα των χρόνων.


Συμπερασματικά, ο επαγγελματικός προσανατολισμός προσφέρει στους μελλοντικούς εργαζόμενους όλες τις πληροφορίες που θα τους βοηθήσουν να βρουν το πιο κατάλληλο επάγγελμα, να κατανοήσουν τη σημασία του ελεύθερου χρόνου, να γνωρίσουν τον εαυτό τους και να αποκτήσουν τις αναγκαίες δεξιότητες ώστε να επιτευχθεί η αυτοπραγμάτωση στην εργασία και στη ζωή.




Ελπίδα Μ. Παναγιωτουνάκου
Ψυχολόγος - Ψυχοθεραπεύτρια
Diploma in Dyslexia
Msc Έλεγχος του Στρες και Προαγωγή της Υγείας
Ιατρική Σχολή Αθηνών
Ειδ. Αιγινήτειο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο

site: http://www.wix.com/Elpidapan/Panagiotounakou